woensdag 30 november, 9.00u

Toen ik hoorde dat het VAD, het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs, een nieuwe richtlijn over de maximale consumptie van alcohol had gepubliceerd, maakte ik een saltootje. Binnenin dan toch. Niet meer dan 10 standaardglazen per week luidt de norm.

Dat is naar mijn gevoel nog altijd veel, maar het is wel een halvering van de oude norm voor mannen en dus een potentieel belangrijke stap in de goede richting. Want we zijn veel te tolerant als het over alcohol gaat. Pintje hier, wijntje daar, cocktail bij het koken, borrel tegen de kou, …  Op je zestiende na je eerste fuif in het ziekenhuis belanden? Ach, kan gebeuren. Niks gewoon, hè. Och, wie is er niet jong geweest?  We mogen toch van het leven genieten, zeker? Ge moet toch van iets doodgaan, hè. Nog eentje, om het af te leren ;-). Die was weer goed den bos in. (lachje) …

Ik steiger als ik die ach-kom-en-zand-erover-praat hoor. Vind dat bagatelliseren allesbehalve normaal. Want het staat er zwart op wit. Alcohol is één van de belangrijkste doodsoorzaken. Brokkenpiloot nummer één. Op korte en op lange termijn. In hart en bloedvaten, lever en nieren, hersenen en spieren. Alcohol zorgt voor veel ellende. In relaties en gezinnen, op het werk en op de weg. Financieel, economisch, sociaal, …

Het VAD baseerde zich op recente wetenschappelijke studies die aantonen dat zelfs een kleine alcoholconsumptie gezondheidsrisico’s inhoudt. En wil naar eigen zeggen niet betuttelen, maar “een brug slaan tussen de risico’s die alcoholgebruik met zich meebrengt en de realiteit van het ingeburgerde alcoholgebruik”. Geen nultolerantie dus en dat hoeft ook niet overal. Er is ook niets mis met graag een glaasje drinken, zolang het met mate en gezond verstand is. Het VAD wil vooral waarschuwen en sensibiliseren in de hoop een mentaliteitswijziging op gang te brengen.

En net vandaag beslist de Unesco of de Belgische biercultuur op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed mag prijken. Cultuur, u hoort het goed. Minister van Cultuur Sven Gatz is een gepassioneerd pleitbezorger, zo lees ik in zijn opiniestukje in de Standaard. In mijn hoofd gaat er een dikke alarmbel luiden. Zytholoog Gatz ruilde een jaar of wat geleden toch zijn job als politicus in voor iets met bier? Ik google hem even … en ja hoor, de man werd in 2011 directeur van de Unie van de Belgische Brouwers, een groepering die de belangen van de Belgische brouwerijen behartigt.En wie denk je dat de aanvraag tot erkenning bij de Unesco heeft ingediend? Juist.

Plots begrijp ik waar het hevige pleidooi vandaan komt. Ben ik ook niet meer verwonderd als hij schrijft dat “een biercultuur meer is dan alleen vloeibaar. Ze brengt mensen samen. Bier als sociaal medium avant la lettre.” En wat verder: “Onze biercultuur is een verantwoordelijke en verfijnde cultuur, waarin drinkgelagen achterhaald zijn. Al mogen vrije mensen van mij wel blijven genieten. Een goed evenwicht houden tussen regels en verbeelding is in elke cultuur een levenskunst.”

Hier zit een reukje aan. Een vies luchtje. De walm van bier. Want – zonder afbreuk te willen doen aan de kunst van het bier brouwen op zich –  biercultuur lijkt me een veel te positief woord voor de realiteit van het overmatig drinken.  En de verantwoordelijkheid, verfijning en evenwicht waarover de minister het heeft zijn net het probleem bij de naar schatting meer dan een half miljoen problematische drinkers in ons land.

Zelf drink ik zelden. Hooguit een half glaasje rosé of een koele sangria met veel fruit, enkele keren per jaar. En daar zijn redenen voor. In de eerste plaats omdat ik alcohol gewoon niet lekker vind, de geur ervan onaangenaam en vies vind. Omdat mijn maag een koprol maakt als ik dubbele tongen hoor of dronken mensen zie. Omdat ik geen slaapmutsje of afzakkertje nodig heb om me beter te voelen. Geen borrel om me moed in te drinken. Omdat ik me als kind al afzette tegen de alcohol”cultuur” die ik om me heen zag en rook. Bij mijn ouders en hun vrienden. In de ruimere familie. In de dorpskroeg en de voetbalkantine. Onder de studenten in Leuven. Omdat ik de vanzelfsprekendheid van het samen of solo drinken niet ok vind. Omdat het lekkere glaasje voor en na heel snel went en smaakt naar meer. Omdat ik het ook niet ok vind dat je als flauw of asociaal bestempeld wordt als je niet meedrinkt.

(hier stop ik even met bloggen want ik moet zo dadelijk zoon vijf gaan ophalen)

woensdag 30 november, 13.00u

We hebben net gegeten, zoon vijf en ik. Omelet met groenten en volkorenbrood. Aardbeitjes voor dessert. Want de zoon had zin in een ‘lunch gezond’. En net als ik heb afgeruimd, meldt mijn smartphone dat de Belgische biercultuur officieel immaterieel cultureel erfgoed is. Met dank aan de regionale ministers van ons land die samen met de biersector aan de bierkar trokken.

Dat zal wel. De regio’s hebben er alle baat bij hun cultuur in het buitenland te promoten. Er een exportproduct van te maken en toeristen naar hier te lokken. En over bier zijn ze het voor één keer allemaal eens, want dat wordt zowat overal in dit land gebrouwen. En de biersector, die wil verkopen. Winst maken. In binnen- en buitenland.

De verdediging van het bierdossier door Unesco klinkt me vals in de oren. Want er is lof voor “de maatregelen ter bescherming van de biercultuur, de promotie ervan en de oprichting van een observatorium ter bewaking van de diversiteit van de brouwkunst en haar waardering in België.” Maar ook voor “de aandacht die in België wordt besteed aan het bestrijden van overmatig alcoholgebruik”.

Dat hebben de ministers weer mooi verkocht. Daar zijn ze bij de VN mooi ingetrapt.

Ik geloof hun verhaal niet. Misschien morgen, als er op elke fles in koeien van letters gewaarschuwd wordt voor de gevaren van alcohol. Misschien dan … Nu zit er voor mij een luchtje aan. Een heel onaangenaam luchtje.

bronnen: De Standaard, 30 november 2016 en http://www.deredactie.be