“Dat meerderjarigen van wie de ouders scheiden twee thuizen hebben, is één van de grootste misvattingen in de Geschiedenis der Echtbreuken. In tegenstelling tot minderjarigen, die meestal door een beurtelingse verblijfsregeling een alternatief aangereikt krijgen om een nieuwe gezinsvorm te stichten met hun ouders, zien ‘volwassenen’ de enige gezinsvorm die ze ooit hebben gekend en ooit zullen kennen met hun ouders in rook opgaan. Ze hebben geen thuis meer én geen alternatief. …”
Sylvie van Ginneken, de Standaard, 14 september 2017
Van kind aan/in huis word je plots een bezoeker in twee huizen. Op afspraak. Met koffie uit het ‘goede’ servies.
28 jaar later komt het nog altijd binnen. Quasi ongefilterd, net als toen. Het gaat door merg en been. Het hele artikel eigenlijk. De volle twee bladzijden ervan. Omdat het – ik val in herhaling – zo herkenbaar is. Een doordruk van wat er binnenin gebeurde toen mijn ouders uit elkaar gingen. Ik was getrouwd en had een kind, maar, wat anderen ook mogen beweren, dat neemt niets weg van de pijn als je ‘thuis’-basis, hoe disfunctioneel ook, opgeblazen wordt en als een zeepbel uit elkaar spat.
Terwijl je als volwassen kind vooral geacht wordt daar begripvol en liefst rationeel mee om te gaan. Zo van: het is nu zo. Leg je daar maar bij neer. Het is ons leven, niet het jouwe.
Ik kon dat niet. Het was niet alleen hun leven. Het was ook het mijne. En dat van mijn broer en zus. Het onze. Het leven ook van onze kinderen, geboren en nog-niet-geboren. Ik herinner me die dag zoals je je herinnert hoe het was toen Elvis stierf of de WTC-torens vielen. Het moet ergens in 1989 zijn geweest. Een zondagnamiddag in het ouderlijk huis. Met koffie en zondagse taart. Toen iedereen er was, werd het ‘gezegd’. Kort. Zonder veel uitleg over de brokken. Zonder waarneembare emoties ook. Alsof alles al doorgepraat en in kannen en kruiken was.
Ik zie mezelf daar nog zitten, in die stoel bij het raam, met zoon één op schoot. Ik begon te huilen. Waarop mijn vader zweeg en mijn moeder vroeg wat er scheelde. Ze hadden het ons toch ‘gezegd’? ‘Gezegd’, ja. Dat wel. Alsof dat genoeg was. Alsof daarmee de kous af was en we gewoon verder konden met de smurfentaart en een babbel over het weer. Het was niet fraai, maar ik ben toen uit mijn snikkende krammen geschoten. Om die ene vraag. En alles wat daarachter zat. De zinloosheid ervan. De ontoereikendheid ook. Om jaren van toneel. Om het niet erkennen van wat zo’n jobstijding met elk voelend kind doet. Om het vooruitzicht van afscheid en verlies. Om honderd en één andere dingen.
“Scheiden is op een foute manier hip en dus mag je niet te veel treuren. … Het is niet omdat ik het huis uit ben, dat de scheiding van mijn ouders me minder raakt. Ik ben nu evengoed mijn thuis kwijt.”
gaat Van Ginneken verder tussen de regels van haar eigen, heel persoonlijke verhaal door. En ze laat ook andere meerderjarige kinderen aan het woord. Allemaal bots(t)en ze op het feit dat er amper begrip was/is voor het rouwproces waar je ook op die leeftijd door moet als je ouders niet meer samen verder willen. Zelfs bij hun vrienden. Ze bots(t)en op reacties van mensen die sussend zeggen dat het allemaal zo erg niet is, want je hebt toch een lief en je eigen leven. Of die menen te weten dat je dan toch wel geld moet hebben gekregen. Of grappen dat je nu wel twee keer zal erven. Alsof je daar op dat moment en de vele momenten erna mee bezig bent. Alsof dat allemaal zo evident is. Alsof alle ouders überhaupt/in de eerste plaats aan hun kinderen denken … .
Als je ouders uit elkaar gaan, is dat een slag. Met kleine of gecompliceerde breuken tot gevolg. Het is een ontwrichting van lange duur, een blijvend letsel. Hoe jong of hoe oud je ook bent. Op zo’n moment staat je leven stil. Soms voor even. Soms best lang. Omdat je beseft dat wat was, niet meer terug komt. En wat daarna, weet je (nog) niet. De enige zekerheid die je hebt, is die van een einde. Van een doek dat valt. Het doek dat valt over je ‘thuis’.
foto van het doek in de opera van het Kasteel van Versailles
annasblogeenjaarertussenuit.com 
Het is nogal eenzijdig beschreven door Sylvie van Ginneken. Mijn ervaring is dat je, als je aan volwassen kinderen meldt dat je gaat scheiden, je eerst tegen een muur loopt. Ze wilden het er eigenlijk niet over hebben. Niet dat ze uit hun krammen schoten maar het leek me eerder dat ze er vanuit gingen dat liefhebben enkel voor hun generatie was bestemd, want -en dat was de enige opmerking- als ouders na 26 jaar kunnen scheiden, waarom zouden zij dan nog trouwen?
Dat de geliefde persoon waar je ooit mee trouwde kan veranderen in diegene die je leven tot een hel maakt, dat zagen zij toen (nog) niet.
LikeGeliked door 2 people
Het is geschreven vanuit haar ervaring als volwassen kind van gescheiden ouders en dus geen objectieve studie.
LikeGeliked door 1 persoon
Het is inderdaad, zoals hieronder vermeld, zo dat elke situatie anders is. De ene vindt het niet kunnen dat zijn ouders samen bleven met alle miserie die daar komt bij kijken, een ander heeft het dan moeilijk als ze wel uit elkaar gaan.
Het heeft mogelijk meer te zien met het aanpassen aan een nieuwe situatie, een vorm van flexibel zijn die nog niet tot de gewone orde behoort.
LikeGeliked door 1 persoon
Maar het ging eigenlijk niet over het zich al dan niet aanpassen aan een nieuwe situatie, hè. Dat is een heel ander verhaal waar nog zoveel meer komt bij kijken. Vaak ook nieuwe mensen. Ze wilde er vanuit haar persoonlijke ervaring en die van anderen alleen maar op wijzen dat ook volwassen kinderen erg kunnen afzien van de scheiding van hun ouders, van het feit dat hun ‘thuis’ wegvalt en dat daar vaak (te) weinig begrip voor is. De pijn en het verdriet van het volwassen kind verdienen ook erkenning en begrip, los van het wie, wat of waarom van de scheiding van de ouders.
LikeLike
Dit is zo waar. Mijn oudste zoon is gaan twijfelen aan zijn relatie en de jongste zoon wil zich nooit meer binden. Dit doet meer pijn, dan de scheiding zelf.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat kunnen de gevolgen zijn, ja. Of je gaat net heel hard je best doen om het anders te doen.
LikeGeliked door 1 persoon
Heb je een link naar het beoogde artikel…
In de jeugdhulpverlening had ik veel
te maken met jongeren van gescheiden ouders
LikeGeliked door 1 persoon
http://www.standaard.be/cnt/dmf20170913_03071549
Hier heb je de link.
LikeGeliked door 1 persoon
Maar is die altijd toegankelijk voor wie geen abonnee is?
LikeLike
De scheiding van hun ouders, is voor kinderen een traumatische ervaring Anna.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk het ook, Edward.
LikeLike
Goh eerlijk, zo had ik het nog niet bekeken. Mijn ouders zijn niet gescheiden…nooit. Een dysfunctioneel gezin waren we wel…., met alle gevolgen van dien. En zo is elk verhaal eigenlijk anders… Toch een verhaal om even over na te denken want mensen staan daar inderdaad te weinig bij stil…
LikeGeliked door 1 persoon
Dat was ook de reden waarom ze het schreef: begrip vragen vanuit haar verhaal.
LikeGeliked door 1 persoon
Scheiden doet altijd lijden.
Ook al kan een mens een verkeerde keuze maken of veranderen mensen gedurende hun leven.
En is scheiden soms echt wel de beste oplossing.
Maar voor de kinderen gaat dit vrijwel altijd gepaard met pijn en verlies aan vertrouwen. Ook voor oudere kinderen die reeds hun eigen leven hebben opgebouwd.
Ik las het artikel ook heel geboeid, en hoewel het mijn wereld niet was/is, kan ik goed aanvoelen hoe je je hier als kind/ dochter van moet bij voelen. En hoe vele vragen opborrelen ivm het verleden van je ouders en jezelf…
Openheid van de ouders is belangrijk. Anderzijds besparen ouders de kinderen soms doelbewust én goedbedoeld hun eigen miserie.
LikeGeliked door 2 people
Dank voor je genuanceerde reactie.😊
LikeLike
Scheiden is groot lijden… en voor mijn dochter was het ergste inderdaad ‘het verlies van het huis waarin ze opgroeide.’ Waar was thuis nu eigenlijk? Ik herinner mij vooral haar plots verdriet toen we ‘onze thuis’ voorbijreden… lang na de scheiding… Het zat véél dieper dan ik dacht…
LikeGeliked door 2 people
Fijn dat je haar gevoel erkende, ondanks je eigen pijn. Dat is zo belangrijk om het te verwerken.
LikeGeliked door 2 people
Haar pijn was mijn grootste pijn..
LikeGeliked door 2 people
Dat is pijnlijk mooi gezegd. ☺
LikeGeliked door 2 people
Het is goed dat ze het lijden van ook volwassen kinderen onder de aandacht heeft gebracht.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat was haar bedoeling. Dat heeft ze gedaan. ☺
LikeLike
Oei, weer te rap weg. Kinderen, volwassen of niet, hebben niets te kiezen, hen overkomt het allemaal en zij moeten zich maar schikken.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat sommige ouders daar niet bij stil staan, begrijp ik niet.
LikeGeliked door 1 persoon
Wat we vergeten is dat kinderen heel wendbaar en flexibel kunnen zijn, en zich vaak snel aan een nieuwe situatie aan kunnen passen. Voorwaarde daarbij is wél liefde, aandacht en veiligheid!
Volwassenen zijn veel minder flexibel en zien hun instituut van ‘thuis’ plotsklaps verdwijnen. Dat is onvervangbaar. En wat jij schrijft, het gebrek aan aandacht voor gevoelens bij de mededeling is dan keihard. Volwassenen zijn altijd nog het kind van hun ouders, zoeken die warme, ouderlijke veiligheid graag op. Als dat weggenomen wordt dan is dat intens heftig.
Ik ken overigens geen volwassene die emoties rationeel kan oplossen 😉
Mijn antwoord is overigens ook niet objectief, het is gebaseerd op wat ik om me heen heb zien gebeuren ❤
LikeGeliked door 2 people
Dankjewel, Marije. Mooie en begripvolle aanvulling.
LikeGeliked door 1 persoon
Lieve Annaberg, ik kan het me als dochter van ouders die nog steeds bij elkaar zijn, dus niet voorstellen in mijn leven.
wel met vele die met me mee gaan wandelen zijn, ook jonge mensen, en ja je blog raakte me, het is idd nog jaren later in het leven van diegene die het meemaken een diepzinnig en je gevoelig onderwerp.
van – vanzelfsprekendheid – naar – onzekerheid – en dat het rouwproces dat er bij hoort dikwijls van de tafel is geveegd, oh ja dat heb ik ook dikwijls gehoord…
Dankjewel voor je inzicht en ervaring, liefs Esther
LikeGeliked door 1 persoon
Soms helpt het als je het zondermeer mag uitspreken. Die wandelingen kunnen ook helend werken. Daar ben ik zeker van. ☺
LikeGeliked door 1 persoon
Oh ja Anna het uiten is heel belangrijk, en ik hou van je blogs in deze context ! jij kan dat op een mooie heldere en serene manier ! bewondering voor je heb ik dan !
LikeGeliked door 1 persoon
☺
LikeLike
Ik las het artikel ook en was aangedaan, het lijkt me moeilijk om geen echte thuis meer te ervaren toutcourt, zowel voor kleine als grote kinderen aka volwassenen, want kind blijven we altijd.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat is zeker zo, Elke. ☺
LikeLike
Je vraagt op een serene manier – net als de auteur waar je naar verwijst – aandacht voor een situatie die zelden aandacht krijgt. Mijn respect hiervoor! Ik ben – in deze richting – niet betrokken, toch raakt het mij en doet het mij stilstaan bij het miskend verdriet van volwassen kinderen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat is heel lief van je, Viviane. Het is alleen jammer dat het vaak niet gebeurt.
LikeGeliked door 1 persoon
Hier eindigde het disfunctionele gezin met een overlijden. De thuis is er nog en is ondertussen warm te noemen. Maar verdriet blijft er ook, ook al zijn we ondertussen acht jaar verder.
LikeGeliked door 1 persoon
Jouw verhaal en dat van je dochters is heel heftig. Alle respect voor de manier waarop jullie zijn verder gegaan.
LikeGeliked door 1 persoon
Soms sta ik ook nog eens stil, helemaal geblokkeerd en ween ik nog tranen met tuiten…
https://secondpartofmylife.wordpress.com/2017/09/18/ik-krijg-het-even-allemaal-niet-geschreven/
Dankzij jou kwam het er toch nog uit.
LikeGeliked door 2 people
Een virtuele knuffel. Soms lucht dat op, hè.
LikeLike
Inderdaad.
LikeGeliked door 1 persoon
Elke situatie is inderdaad anders. Zelf was ik 32 toen mijn ouders scheidden. Het was een moeilijke periode voor iedereen, voor mijn ouders zelf in de eerste plaats maar inderdaad ook voor mijn broer en voor mij. Met de scheiding op zich had ik het niet zo moeilijk, denk ik (het was mij al langer duidelijk dat die twee mekaar niet echt gelukkig maakten), met het verlies van het huis waarin ik opgroeide ook niet zo (het was vreemd er afscheid van te moeten nemen, maar ik zou hen sowieso hebben aangeraden te verhuizen, dat huis was te groot voor twee). Waar ik het wel moeilijk mee heb gehad is dat het een vechtscheiding werd. Ik heb mij afzijdig gehouden, geen partij gekozen, gevraagd me niet op te zadelen met de negatieve verhalen over de ander. Omdat ik dat echt niet kon hebben.
Ik zie of hoor mijn ouders niet zo vaak, maar heb wel een goede band met hen allebei. Ik weet dat als ik ze nodig heb ze er dan nog steeds voor me zijn. Ze hebben ondertussen allebei een nieuwe partner. Hun huis is niet meer mijn thuis, maar dat vind ik niet erg. Wat jammer blijft is dat ze niet op een normale manier met mekaar kunnen omgaan, dat je hen onmogelijk nog samen kan uitnodigen.
Ik denk dat respect voor mekaars keuzes maar ook voor mekaars gevoelens in elke ouder-kind-relatie essentieel zijn. In de twee richtingen. Uiteraard kan de scheiding van je ouders ook als volwassene nog zorgen voor verdriet en een gevoel van verlies. En zou iedereen de tijd en ruimte moeten krijgen om dat op zijn manier te verwerken.
LikeLike
Elke situatie is inderdaad anders. Zelf was ik 32 toen mijn ouders scheidden. Het was een moeilijke periode voor iedereen, voor mijn ouders zelf in de eerste plaats maar inderdaad ook voor mijn broer en voor mij. Met de scheiding op zich had ik het niet zo moeilijk, denk ik (het was mij al langer duidelijk dat die twee mekaar niet echt gelukkig maakten), met het verlies van het huis waarin ik opgroeide ook niet zo (het was vreemd er afscheid van te moeten nemen, maar ik zou hen sowieso hebben aangeraden te verhuizen, dat huis was te groot voor twee). Waar ik het wel moeilijk mee heb gehad is dat het een vechtscheiding werd. Ik heb mij afzijdig gehouden, geen partij gekozen, gevraagd me niet op te zadelen met de negatieve verhalen over de ander. Omdat ik dat echt niet kon hebben.
Ik zie of hoor mijn ouders niet zo vaak, maar heb wel een goede band met hen allebei. Ik weet dat als ik ze nodig heb ze er dan nog steeds voor me zijn. Ze hebben ondertussen allebei een nieuwe partner. Hun huis is niet meer mijn thuis, maar dat vind ik niet erg. Wat jammer blijft is dat ze niet op een normale manier met mekaar kunnen omgaan, dat je hen onmogelijk nog samen kan uitnodigen.
Ik denk dat respect voor mekaars keuzes maar ook voor mekaars gevoelens in elke ouder-kind-relatie essentieel zijn. In de twee richtingen. Uiteraard kan de scheiding van je ouders ook als volwassene nog zorgen voor verdriet en een gevoel van verlies. En zou iedereen de tijd en ruimte moeten krijgen om dat op zijn manier te verwerken.
(ik blijk moeite te hebben met reageren, dus probeer even op een andere manier. Sorry als mijn reactie dubbel zou zijn aangekomen)
LikeGeliked door 1 persoon
Je reactie is goed aangekomen, hoor. Het onderwerp lokt nogal wat reacties uit. Een teken dat er toch heel wat raakpunten zijn. Over de jarenlange vechtscheiding die er ook kwam, heb ik maar gezwegen.
LikeLike
Je blogje maakt iets los… mijn ouders scheidden na net geen 30 jaar huwelijk. Mijn zoon en dat moment hun enige kleinkind was toen 2,5j. Voor verwerken heb ik niet echt tijd gehad: werken, zorgen, luisteren naar beide, je ouders bezoeken kost dubbel tijd, … Ik heb idd het gevoel dat ik mijn thuisbasis kwijt ben. Hoewel mijn vader er nog woont, maar wel met zijn nieuwe vrouw.
Ik heb het artikel niet gelezen. Ik kijk eens of ik het online vind, want zou het heel graag doen.
Merci voor je blog!
LikeGeliked door 1 persoon
Graag gedaan. De link staat in de reactie van omabaard onder mijn logje.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik vond het ondertussen en las het artikel. Pijnlijk herkenbaar… Ook na bijna 10 jaar nog.
LikeGeliked door 1 persoon
Vond ik ook en velen met ons. Goede moed nog.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik las en las en las.. en ik moest steeds aan mijn eigen kinderen denken.
Nu weet ik waarom ik het al die jaren heb volgehouden. Je wilt hen die pijn besparen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat zou wel eens kunnen, Zij.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb ook alle reacties gelezen. Mensen, waarvan de ouders gingen scheiden en ik besef nu eens te meer, hoe hard het voor mijn kinderen moet zijn. Vooral omdat ze het ook niet hebben zien aankomen. Zoals mijn leven van minuut op minuut veranderde, zo veranderde hun leven ook van minuut op minuut. Ze moeten dan ook nog meemaken, dat hun vader niet echt een eerlijk persoon blijkt te zijn. Soms zou ik heel graag een keer binnen in hun hoofd kijken, want ik heb het gevoel, dat ik niet eens half besef hoeveel ze er wel niet van afzien.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk wel dat ze er last van hebben, maar ze tonen dat misschien niet altijd op de manier die je zou verwachten.
LikeGeliked door 1 persoon
… het blijft een moeilijk rouwproces, als je kind bent maar ook als je zogezegd volwassen bent …
LikeGeliked door 1 persoon
Dankjewel.
LikeLike
Goh wat fijn dat je dit deelt ik denk dat veel mensen dit wel begrijpen en zij die het niet kunnen baseren dingen op eigen ervaringen en waarheden. Als de relatie tussen jou en je ouders kommer en kwel geeft, voor wie zou je daarmee doorgaan en voor wat. Het is een moeilijke beslissing maar als mensen geen fouten kunnen erkennen houdt het ergens gewoon op. De scheiding van mijn ouders was ook pijnlijk maar ondanks hebben ze respect en erkennen dat het net vlekkeloos is gegaan, mijn vader komt nu regelmatig bij mijn moeder en stiefvader over de vloer. De liefde voor ons en hun kleinkinderen heeft hier ook wel toegeleid en ze hebben lol ook samen dat is wel iets wat niet altijd kan. Ik wens je heel veel liefs, ik hoop dat het helpt om het delen en van je af te schrijven ❤
LikeLike