Vorige week las ik in onze krant een interview dat bleef kleven. Als nat zand aan je schoenen. Het was een gesprek met Awee Prins, professor fenomenologie en kunstfilosofie in Rotterdam, van wiens hand in september een kinderboek verscheen.
De dag dat de zee weg was. Zes grappige, absurde en ook lieve verhalen voor alle leeftijden. Dierenverhalen met een knipoog naar de wereld der volwassenen. Over een kleine garnaal bijvoorbeeld die samen met de inktvis hemel en aarde beweegt om het mysterie van de verdwenen zee op te lossen. Ze gaan op zoek en vinden de schuldige op de bodem van de zee. Een kurkentrekker die, vanuit het verlangen iets ‘groots’ te doen in zijn leven, de kurk uit de zee trok in plaats van uit een gewone fles.
En stel je dit dan eens voor: De dag dat de zee weg is. Wat een gigantisch probleem zou dat zijn. Wat een gemis voor groot en klein. En behoort zoiets tot de mogelijkheden? Tot het voorstelbare? Ooit wel misschien, maar nu al? Terwijl wij leven? Of onze kleinkinderen?
Die vraag brengt me naadloos bij het stukje over het ‘broze denken’ van Prins. Daarin doet de ‘schaduwdenker van het laagland’ een oproep voor meer onmogelijkheidszin. Omdat we daar dringend nood aan hebben, vindt hij. In zijn optiek steunt ons denken op drie assen: de as van de werkelijkheidszin, die van de mogelijkheidszin en die van de onmogelijkheidszin. Een ‘behapbare’ filosofische drie-eenheid, als je het mij vraagt. Maar, zegt de prof verder, we worden tegenwoordig alleen getraind in de eerste twee. In de werkelijkheid en de mogelijkheid. In pragmatiek en vooruitgangsdenken. Een essentiële poot van ons bestaan ontbreekt daarin: de onmogelijkheidszin. En omdat we daarin niet getraind worden, kunnen we er ook niets mee en dat brengt ons letterlijk uit balans. Dat maakt ons ongelukkig.
Prins pleit daarom voor een ‘brozer denken‘. Want naast wat is en wat kan, is er ook heel veel niet mogelijk. Niet alles kan. Niet iedereen kan. Niet alles moet en ook niet iedereen. En al zeker niet onmiddellijk. Geen enkel leven is vol-maakt of – hoe paradoxaal het ook klinkt – vol-ledig. Soms gaan dingen gewoon niet. Je vergist je. Je bent moe of triest. Je wordt ziek of je loopt vast. Je raakt op en uitge-vlam-d. Je verlaat of wordt verlaten. Je loopt met je kop tegen de muur en blutst. Je faalt, je verliest, je … .
Dat snappen, dat de werkelijkheid en de mogelijkheid niet het hele verhaal vormen, en daar dan je weg in vinden, dat is volgens Prins levens-kunst. En humor kan je daar in elk geval bij helpen.
Het interview boeide me. Het kinderboek intrigeert me. Ik denk dat de mogelijkheid bestaat dat ik het ga kopen. Om het voor te lezen aan onze kleine prins. Als voorbereiding op wat is, wat kan en wat niet. 😉
De link naar het artikel !
Wat een boeiend stukje hier. Ik snap helemaal dat stukje ‘wat niet kan’. We kunnen niet alles. De visie ‘je kunt alles bereiken als je maar hard werkt’ vind ik gevaarlijk. Icarus kwam daarbij hard ten val…. We blijven mensen, met onze menselijke beperkingen. Jezelf uitdagen, daar is niets mis mee. Maar wat niet kan, is irreëel. En falen is niet erg. Daar leer je van. Vooral dat wat niet kan….
Stukje wat me aan het denken zet, dank je wel!
LikeGeliked door 1 persoon
😃 wat het onmogelijke al niet te weeg brengt
LikeGeliked door 1 persoon
Je zou bijna zeggen dat alles mogelijk is 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Wat een interessante visie! Het zou wel eens een antwoord kunnen zijn op het moedeloze gevoel dat je krijgt als je maar weer eens met de feiten geconfronteerd wordt.
LikeGeliked door 1 persoon
☺
LikeLike
Heel verstandig. Eindelijk eens iemand die durft te verkondigen dat er nog onmogelijkheden zijn in deze wereld. Want ja, het is zo.
LikeGeliked door 1 persoon
🙄
LikeGeliked door 1 persoon
De zee is niet weg misschien straks, maar op de toppen van bergen smelt wel de sneeuw waardoor de beekjes die mensen van water voorzien opgedroogd zijn straks. Erg wel.
De overwaardering van het rationele brengt ons niets verder. Wat het leven met alles vol maakt, staat het gevoel met lege handen. Leuk dat boekje. Daar hou ik wel van. Hoe gekker hoe beter. Veel plezier ermee.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooie reactie.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi! En dank voor de tip!
LikeGeliked door 1 persoon
Het kinderboek is uit maar er komt ook nog een publicatie over broos denken.
LikeGeliked door 1 persoon
Wauw.. dit is inderdaad heel interessant! Ik ga dat interview eens opzoeken
LikeGeliked door 1 persoon
Interview door Guinevere Claeys in de Standaard. Als je wil, post ik straks de link.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja graag !! Zou hem heel graag eens willen lezen.
Dank je wel!
LikeGeliked door 1 persoon
http://www.standaard.be/cnt/dmf20170922_03087975
Hopelijk blijft ie werken.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb hem! heel erg bedankt!
LikeGeliked door 1 persoon
Heel interessant. En zonder het concept te kennen, denk ik dat ik er al wel wat training in gekregen heb. want als je van land verandert, dan wordt je soms met de neus op het feit gedrukt dat je niet alles kan hebben. Dat je moet keizen, en dat elke keuze bepaalde dingen onmogelijk maakt. Dat is niet gemakkelijk, maar ik denk weld at ik eruit geleerd heb daardoor bepaalde zaken iets sneller los te laten, en dat werkt wel bevrijdend.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat kan ik geloven!
LikeGeliked door 2 people
Er zullen nog heel wat jaren overheen gaan voordat het besef komt dat niet alles kan en mogelijk is. Het denken dat je je leven zelf in de hand hebt is zo genesteld in ons denken dat we er heilig van overtuigd zijn dat we gelijk hebben. Voor diegene die wel beter weten is dit een hard gelag.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja. Dat klopt , Annemarie.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb het artikel over de mogelijkheid van de onmogelijkheid ook gelezen. Dit moeten we leren aanvaarden, maar ‘wijsheden’ her en der verkondigen het te vaak anders, en dat geeft dan ‘schuldgevoelens’ omdat je er zelf niet in slaagt… Brozer denken is een must.
LikeGeliked door 1 persoon
Een fragiel concept.
LikeLike
Klinkt interessant.
Je maakt ons nieuwsgierig.
Fijne week.
LikeGeliked door 1 persoon
Dankjewel. Voor jou ook.
LikeLike
Heel intrigerend dit. Heb wel zin om er me wat meer in te verdiepen
LikeGeliked door 1 persoon
Er zit wat in, hè. Het wordt eens wat anders verwoord.
LikeGeliked door 1 persoon