Anna las het boek van Fleur

Auteur anna b.

Ik heb getwijfeld. Niet over het wat, wel over het of. Of ik het wel zou doen? Iets schrijven over Leven zonder Filter van Fleur van Groningen. Want ik ben – zo is mij gezegd – ook hoogsensitief en – eerlijk gezegd – daarnaast ook een beetje bang. Bang om ook een veeg uit de pan te krijgen. Zoals Dirk de Wachter en Filip van Ongevalle. Anderzijds, … . Ik ben helemaal geen BV en de kans dat Fleur hier komt lezen, schat ik op 0,0001 % of iets van die orde. Bovendien betreft het hier geen zaak van levensbelang en leef ik nog altijd in de waan dat ik vrij mag en kan denken. En dus een persoonlijke mening over een boek mag neerschrijven op dit blog.

Misschien moet ik mijn hogergenoemde vrees even duiden. Sinds haar boek op de markt is, is Fleur van Groningen nauwelijks uit de media weg te denken. Dat heeft u zelf vermoedelijk ook al gemerkt. Het is dus niet zo vreemd dat ik haar onlangs in levende lijve hoorde in een radio-interview. En zoals dat vaak gaat, mag dan een autoriteit zijn of haar zegje doen over statistieken, uitspraken of fenomenen. Die ochtend was het de beurt aan de immer minzame Dirk de Wachter. Of de psychiater verrast was door het succes van het boek? En of hij daar een verklaring voor had? De man beging de fout om, in zijn typische, naar-betere-woorden-zoekende stijl, de dingen om te keren en op te merken dat hij vooral een probleem zag in mensen die te weinig voelden. Fleur zag er het bewijs in dat hij haar boek niet had gelezen. Wat de psychiater later ergens anders ook grif toegaf. Die vraag was hem ook niet gesteld trouwens. Ik schuifelde wat ongemakkelijk heen en weer op het noppenkussen in mijn auto en sloeg het op in mijn geheugen. Tot ik vrijdagnamiddag op Facebook een nogal vlammende repliek van Fleur las op een uitlating van Filip van Ongevalle in de Standaard van die ochtend. De man had, in een ironische rubriek nota bene, geschreven dat je in BV-land maar best met een grote onthulling kon komen als je je boek wilde doen verkopen. Hij noemde Bieke Ilegems en Griet Op de Beeck, maar ook Fleur. Ik zag daar van op afstand een gradatie van humor in, maar de cartooniste duidelijk niet. Haar verontwaardiging werd prompt geboost door tientallen reacties van fans die de man verdachten van jaloezie, mansplaining en een totaal gebrek aan empathie.

Het zijn twee akkefietjes met een onaangenaam geurtje. Maar ik ben van het nieuwsgierige type en dus trok ik naar de boekhandel, op zoek naar een exemplaar uit de vierde druk. Ik wilde wel eens weten waarom zoveel mensen zeggen dat ze zich herkennen in het verhaal. Of in de hoogsensitiviteit want dat zijn twee verschillende dingen? Ik wilde bijleren. Weten welke inzichten rond hoogsensitiviteit Fleur me nog zou bijbrengen naast alles wat ik over het onderwerp in de nasleep van de burn-out al gelezen had.

Ik heb mezelf moeten teleurstellen. Nieuwe inzichten in HSP als zodanig vond ik in het boek niet. Bruikbare tips om beter of makkelijker te filteren of minder ‘last’ te hebben van dingen en mensen, ook niet. Wel een breed uitgesponnen verhaal over Fleur en haar zoektocht naar wat uiteindelijk een gedetailleerde handleiding voor zichzelf (en haar omgeving?) is geworden.

Eerlijk? Ik werd er moe van, van dat boek. Van het tempo waarop er verteld wordt. Van wat er verteld wordt ook. En hoeveel. Want er staat wat bij mekaar. Meer dan 200 bladzijden introspectie, analyses en een behoorlijke portie womansplaining.

In het eerste deel viel het nog best mee. Daarin past ze de kenmerken van HSP zoals die ook beschreven worden door autoriteiten als Elaine Aron en Elke Van Hoof toe op haar karakter en leven. Nadien volgen uiteenzettingen over hechtingsstijlen, persoonlijkheidsstoornissen, narcisme en parentificatie om maar enkele dingen te noemen. Toch wel beladen begrippen om in de mond te nemen en toe te passen voor iemand die geen psycholoog of psychiater is. In de laatste hoofdstukken wordt hoogsensitiviteit bovendien gelinkt aan hoogbegaafdheid, vriendschap en liefde(s), gezondheid, werk en spiritualiteit. Fleur lijkt het allemaal te kennen en heeft het (bijna) allemaal zelf ervaren.

Ik zei het al. Het is veel. Heel veel. Naar mijn moedergevoel, te veel voor een fris jong leven als dat van haar. Zo erg allemaal! Maar naarmate ik verder las, groeide het onbehagen. Op een bepaald ogenblik stopte het. Het was alsof ik van de bank naar de tribune verwezen werd. Om te kijken naar iets dat voorbijtrok. Iets als het nationaal défilé bijvoorbeeld. Of een andere stoet. Ik zag een optocht van nare ervaringen met o.a. seksueel misbruik, verwaarlozing, pesterijen, scheidingen en verlatingen, verhuizingen, liefdesverdriet, een miskraam, tot zelfs een verblijf in een sekte toe. En daarna kwamen ‘overtreders’, vriendjes en vriendinnen, allemaal gedissecteerd. In wie ze waren en vooral niet waren voor de auteur. En hoewel ze regelmatig schermt met haar grote empathie en zorgzame aard, kon ik die zeker niet in elke beschreven situatie terugvinden en leek die mij eerder sympathisch dan zuiver. Gaandeweg ging ik me ook ergeren aan de stijl. Aan de herhaling van “ik begreep” bijvoorbeeld. Even heb ik eraan gedacht te gaan turven, maar dat vond ik toch een brug te ver. Met honderd streepjes in gedachten zit ik er niet ver naast, denk ik.

Bovendien heb ik tijdens het lezen ook een paar keren mijn voorhoofd gefronst. Van twijfel en ongeloof. Bij deze passage bijvoorbeeld:

Mijn moeder had geen werk en we hadden het niet breed, maar in mijn herinnering scheen de zon daar altijd en was het leven mild. Ik herinner me onze symbiose. Op een dag kwam daar abrupt een einde aan. Op mijn tweeënhalf werd ik zonder medeweten van mijn moeder seksueel misbruikt. Ik zal over deze gebeurtenissen verder niet in detail treden, maar het maakte me tot een bang en bedrukt kind. Aan mijn moeder vertelde ik niet wat er was gebeurd, omdat ik me diep schaamde en haar reactie vreesde. Ik was bang dat ze boos zou worden en zich van me zou afkeren. Ook al verdrong ik het misbruik vrij snel, toch verloor ik mijn onbezorgdheid. Het misbruik dreef een wig tussen mijn moeder en mij, … .” (p. 40)

Misschien ben ik te oud of te sceptisch geworden – en ik wil seksueel misbruik onder geen beding minimaliseren. Ik vind dat, voor alle duidelijkheid, vreselijk. – , maar ik bleef maar staren naar die leeftijd. 2,5. Een peutertje nog. Welke peuter herinnert zich of hij/zij voor zijn 2,5 in symbiose met zijn/haar moeder leefde? Welke peuter heeft überhaupt gedetailleerde herinneringen aan die pre-schoolse leeftijd? En welk kind van 2,5 heeft al een zodanig schaamtegevoel ontwikkeld dat het besluit niets aan zijn/haar omgeving te vertellen over het misbruik, als hij/zij op die leeftijd al iets begrijpt van wat er heeft plaats gevonden?

Mijn tenen gingen opnieuw aan het krullen toen ik las dat een arts de diagnose bijnieruitputting stelde. In een gesprek nog wel. Voor zover ik weet, is bijnieruitputting een moeilijk vast te stellen syndroom met meerdere symptomen. Je kunt natuurlijk een vermoeden hebben, maar een slechte werking van de bijnieren kan men toch maar zwart op wit vaststellen als men die specifieke hormoonspiegels in een labo laat bepalen?

Ik vrees een beetje dat het boek op die manier heel wat zelfdiagnoses, terecht of onterecht, zal losweken. Met alle mogelijke gevolgen vandien voor het eigen welbevinden en dat van anderen. Maar wat ik ook vind of niet vind, het boek is een hype en Fleur vaart er wel bij. Ik gun het haar van harte.

Op het einde van haar voorwoord schrijft ze dat ze hoopt dat “wie zich in haar ervaringen herkent, zich minder alleen voelt en gesterkt wordt om trouw te blijven aan zichzelf”. Dat het boek is “als een goede vriendin, aan wie je zonder schaamte of angst je diepste zielenroerselen vertelt.” (p. 9-10)

Leven zonder Filter en ik zijn uiteindelijk geen vriendinnen geworden. Ook geen goede kennissen. Er was geen symbiose tussen ons. Die was er bij momenten wel toen ik over HSP las in de boeken van Frouke Vermeulen (Vechten tegen verveling) en Tommy Browaeys (Wake-up call). Die symbiose is er bij momenten nog als ik posts van Frouke lees op haar blog. Of nieuwe logjes van Tommy. Wat zij schrijven, is voor mij wel herkenbaar. Bij wat zij schrijven, voel ik me wel comfortabel en dat is voor een hoogsensitiefje o zo belangrijk!

P.S. Ik gun één ieder de vrijheid om te schrijven wat hij/zij wil, maar grijp die vrijheid ook zelf, hier en op Goodreads bijvoorbeeld. Bovendien wil ik vrij zijn om te verbinden met wie of wat ik wil. Dat werd me, in de nasleep van dit logje, helaas niet gegund en dat is jammer. Buiten mijn wil om werd deze recensie door anderen op Facebook ‘gegooid’, zodat ik me verplicht voelde ze tijdelijk te blokkeren. 😣

Intuition is a loyal friend.

Fleur van Groningen, Leven zonder Filter. Mijn ervaring met hoogsensitiviteit. Uitgegeven bij Horizon. 19.99 euro.

53 gedachtes over “Anna las het boek van Fleur”

  2. Mmm, ik ga het ook niet lezen, ik hoed me voor hypes.
    Ik vind je blog recht door zee en een uiting van je eigen mening.
    Ik heb met ontspannen tenen gelezen!

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  3. ‘Hoogsensitief zijn’ is momenteel een hype. Daar zijn goede kanten aan, maar ook minder goede kanten. Zeker als een BV met hsp wild rond zich heen begint te schoppen. Daar is niemand mee gebaat. Ik vond het boek van Elke Van Hoof in dat opzicht een grotere eye-opener dan het boek van Elaine Aron. Volgend blog http://www.happywork.be/verschil-hooggevoelig-hoogsensitief-hsp/ heeft me Elke Van Hoofs boek doen kopen. Ik kocht het samen met eerste hulp bij hsp, ook van Elke Van Hoof. Bedankt voor je eerlijk blog, Anna.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  4. Gefeliciteerd met deze goed geschreven, oprechte meningsuiting! Ik heb het boek niet gelezen, ben het ook niet van plan, maar ben echt blij dat je hier een paar nuchtere kanttekeningen maakt. Op je tweeënhalf zo weloverwogen reageren en dat nu nog weten, daar gaan mijn tenen ook van krullen!

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  6. Interessant om je eerlijke mening te lezen!
    Het is er nog niet van gekomen om het boek van Fleur te lezen (noch de andere geciteerde werken), maar omdat ik trekken van HSP in mezelf herken, ben ik wel geïnteresseerd. Het is goed dat HSP tegenwoordig een veelbesproken onderwerp is. Alleen jammer dat je dan meteen ook die tegenbeweging krijgt: dat mensen het als een hype en aandacht zoeken gaan beschouwen.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

    1. Jij twijfelt ook? Ik kan me voorstellen dat vertrouwenspersonen je, als de tijd daarvoor rijp is, kunnen helpen om je die erge dingen te herinneren maar ze schrijft dat ze het aan niemand verteld had.

      Geliked door 1 persoon

      Beantwoorden

  10. Ik lees je blog, en blijf graag zo op de hoogte, het boek ga ik niet lezen.
    Wat je schreef over De Wachter, hoorde ik hem onlangs zeggen, in levende lijve. En daar voel ik me goed bij, omdat ik die mening deel.
    Ik heb vooral ook vragen bij een kind va 2.5 jaar dat zich dgl zaken herinnert? Iedereen heeft recht op eigen schrijven, en iedereen heeft ook recht op een eigen mening en denken hierover…. hopelijk lezen mensen het boek met de nodige korrel zout.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  12. Na een paar positieve reviews gelezen te hebben, ben ik blij die van jou te lezen. Ik hou van eerlijke reviews, ook al betekent dit dan dat je brenger bent van “slecht nieuws”. Heb interesse in het onderwerp omdat ik soms denk dat mijn jongste dochter hoogsensitief is, maar heb me er nog niet in verdiept.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  14. je schrijft meteen de knallers op, en de echte schrijvers die je onderaan je blog schrijft zijn de blijvende knallers.
    dankjewel nu kan ik ook mijn tenen ‘ontkrullen’…

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden
  15. Pingback: HSP (1/3): Een uitleg met knijpen en de lampen-theorie – Kattebelletjes

  16. Ik las het boek grotendeels (als sprinter meegenomen uit de bibliotheek en dus maar een week in mijn bezit). Ik begrijp je stukje. Hier en daar waren er dingen voor mij herkenbaar, maar het grootste deel van de tijd voelde ik afstand tussen mijzelf en het verhaal van Fleur. Het boek is vooral haar persoonlijke verhaal, en ik lees hier en daar dat een hoop mensen er veel aan hebben gehad, dus het zal zijn nut zeker hebben. Maar ik ga het zelf ook niet kopen.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

    1. Ik had zelf alleen nog maar lovende dingen erover gelezen en vond mijn eigen leeservaring er ver vanaf staan. Ondertussen heb ik gemerkt dat er anderen zijn zoals jij en ik. Dankjewel

      Like

      Beantwoorden

  18. Mmm, ik was zelf ook aan het twijfelen of ik het zou lezen. Iets hield me tegen en jij hebt dat heel mooi verwoord. Ik heb zelf ook heel veel gehad aan het boek van Frouke Vermeulen, dat was voor mij echt een heel groot keerpunt in mijn herstelproces

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  19. Lieve Anna,

    Dank voor je grote eerlijkheid. Natuurlijk mag je dat schrijven. Iedereen vindt van het boek wat hij/zij wil en niemand is verplicht om het te lezen of te loven.

    Weet je, ik wist een paar maanden geleden oprecht niet dat ik een boek aan het schrijven was dat door zo veel mensen gelezen zou worden. Ik dacht dat ik schreef voor een nichepubliek. En toen het opeens een hype werd, wist ik niet goed wat me overkwam. Het was te veel. Die drukte! Al die meningen! Om eerlijk te zijn, werd ik er soms angstig van. Misschien daarom ook die ietwat felle reactie op de columnist van De Standaard. Hij schreef ‘dingen uit je mouw schudden’ en daar schrok ik van. Er werd beweerd dat ik dingen verzon. Dat is niet zo.
    Je weet intussen dat ik als kind gepest ben geweest – en ik vrees dat ik me soms iets te snel aangevallen kan voelen en dan van me afbijt.

    In het boek beschreef ik dat ik een gedeelte van de herinneringen aan het misbruik tijdens sessies bij de psycholoog heb teruggekregen. Dat slaat o.a. op de herinneringen van toen ik zeer jong was.
    Maar ik herinnerde me wel nog veel uit die tijd, eigenlijk, ook al was ik toen nog maar 2,5. Is dat zo uitzonderlijk? Ik ken toch nog een aantal mensen die zich dingen van die leeftijd herinneren.
    Ik herinnerde me bijvoorbeeld nog goed het huis waar we toen woonden, de mensen die er kwamen, hoe ze eruit zagen, hoe ik me bij hen voelde. Hoe ik dacht over dingen. Of de eerste keer naar school gaan. De sfeer in de klas. De ruzies met sommige kinderen.
    Het misbruik had ik verdrongen en is pas tijdens die sessies teruggekomen. Nadien heb ik me voor de zekerheid uitgebreid laten onderzoeken door een specialist in het ziekenhuis. Ik wilde zeker zijn of die herinneringen klopten (ook al waren de bijbehorende emoties nog zo fel). Eigenlijk hoopte ik dat ze niet klopten, omdat het zo confronterend was. Maar de specialist bevestigde alles. Dat staat ook in het boek te lezen en ik hoop dat je dat dus niet over het hoofd hebt gezien…

    Het is pijnlijk om je als slachtoffer van misbruik te moeten verantwoorden. Ik heb gezien en gelezen hoe dat Griet Op de Beeck onlangs is overkomen en voel intens met haar mee. Zelf heb ik misschien ‘meer bewijsmateriaal’ dan zij, in het ziekenhuis verkregen (terwijl voor veel grensoverschrijdende handelingen niet eens bewijsmateriaal bestaat), maar ik geloof haar op haar woord. Dit soort dingen verzin je gewoon niet. Het kost veel moed om ermee naar buiten te komen. De schaamte is enorm.

    Hopelijk verduidelijkt dit toch één en ander. Ik hoop dat ik je niet beledig? Of weer te fel overkom?Ik wilde gewoon graag iets nuanceren.

    Nog een fijne dag!
    F

    Geliked door 2 people

    Beantwoorden

    1. Dank voor je reactie, Fleur. Verrast je hier te ontmoeten. Je hoeft je tegenover mij helemaal niet te verantwoorden en ik vind misbruik, in welke vorm ook, vreselijk. Ik weet er ook wat van. Maar ik kan niet lezen zonder mijn bagage. 30 jaar onderwijservaring en 5 eigen kinderen met o.a. ernstige handicap en chronische ziekte. Dat alles maakt dat ik soms twijfel aan wat ik lees of hoor en ik denk dat dat mag. Jij doet dat vermoedelijk ook.
      Dat wil echter niet zeggen dat dingen niet gebeurd zijn. Lieve groet.

      Like

      Beantwoorden

  20. Ja, dat begrijp ik natuurlijk volledig! Leve het zelfstandig denken.
    Ik vind het wel heel akelig voor je dat je zelf ook ervaring hebt met misbruik. Dat wens ik niemand toe. Hopelijk krijg je de gepaste steun en zorg.

    En wat die verrassing betreft: ik ben maar een heel gewoon mensje met een computer! Ik voel mij echt geen verheven BV en ik ben geïnteresseerd in de mening van andere hoogsensitieve mensen op mijn boek. (tenzij op momenten waarop het opeens te veel wordt).

    Overigens, dat radiogesprek op Radio 2 dat je hoorde: Dirk De Wachter werd toen niet opgebeld. Ze lieten een citaat van hem horen, uit een eerdere uitzending op Radio 1. Ik wist nog niet welk citaat ik exact te horen zou krijgen tijdens de uitzending. Er was me enkele minuten eerder verteld dat hij vond dat hoogsensitiviteit geen probleem is en we ons eerder zorgen moeten maken over laagsensitiviteit. En of ik daar dan weer op kon reageren. Dus ik dacht: ik maak er ook geen probleem van, dus dat moet ik toch even rechtzetten. En ik wil ook niet zogenaamde ‘laagsensitieven’ met de vinger wijzen, ik wil liever aan mezelf werken, dus dat moet ik ook zeggen.
    Je komt in zo’n studio terecht, het gaat allemaal heel snel, het overkomt je als het ware, en je moet uit je woorden komen, en ondertussen ben je eigenlijk overprikkeld! Het is moeilijk om dan helemaal over te komen zoals je werkelijk bent.

    Afijn, nu stop ik hoor, met mijn epistels.
    Lieve groet terug.
    F

    Geliked door 2 people

    Beantwoorden
  21. Pingback: Verbinding – Toe-bie-joe

  22. Ik vind het héél knap van jou dat je zo eerlijk bent en durft te zijn 🙂
    Je kan veel dingen verwoorden die ik voelde tijdens de media nasleep van het boek.

    Ik voelde iets, vanaf het begin, waardoor ik het boek niet meteen wilde kopen of lezen.
    Ik volg dan graag mijn gevoel dan te vinden dat ik alles ‘moet’ gelezen hebben.
    De meningen over het boek blijken erg te verschillend. En dat vind ik ook ok.

    Mooi dat je zo dapper bent!

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  23. Bedankt, door jouw stukje besef ik dat ik mij niet verder door dit boek heen hoef te worstelen. Ook ik voel afstand wanneer ik lees. Terwijl ik hoopte mij te kunnen onderdompelen in herkenning. Toch bleef ik doorlezen. Misschien door de hype? Of omdat ik bleef geloven dat het beste nog moest komen. Dat kan ik loslaten nu.
    Ik wist dat het een persoonlijk verhaal was, dus ik verwachte geen tips of inzichten voor mezelf. Ik verwachte wel herkenbare ervaringen van iemand die net als ik veel denkt en voelt. Maar het is mij allemaal een beetje te belerend. Te psychologisch. Niet mijn ding.

    Like

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.