Uitgelezen: Mijn Verhaal/Becoming van Michelle Obama, 26,99 euro .

---

Van bij hun eerste ‘optreden’ had ik een boon voor de Obama’s. Hoe zij de politieke droom van menig blanke politicus met charisma aan diggelen sloegen. Hoe zij de eerste zwarte President en First Lady werden van een land met een zwarter-dan-roetpiet verleden. Hoe waardig voor het oog van de camera (en ik vermoed ook erachter). Hoe breed en natuurlijk ze lachten. … Toen ik hoorde dat de voormalige presidentsvrouw een boek had geschreven, wilde ik het maar al te graag hebben. 🙂

Het minste wat je na het lezen van deze lijvige autobiografie kan zeggen, is dat niet alles liep zoals gepland. En dat is een understatement van formaat. Zo steekt mevrouw Obama haar ongeloof en verontwaardiging over wat er die onwerkelijke verkiezingsdag einde 2015 in Amerika gebeurde niet onder stoelen of banken. Dat een trol als Trump aan het roer zou komen te staan van hun land, had zo goed als niemand in Washington zien aankomen. Ook de Obama’s niet.

Becoming/Mijn verhaal is tegelijk een uitvoerig gedocumenteerd historisch relaas én een persoonlijk wordingsverhaal (met foto’s!). Een genese in meer dan één opzicht dus. Tegen de achtergrond van een snel veranderende wereld, is dit het aparte verhaal van een (hoog)begaafd, zwart meisje dat uit haar wereld geworpen wordt (188). We leren haar kennen in al haar rollen: van dochter over tiener en studente tot juriste, van lief tot echtgenote, van moeder, vriendin en First Lady tot de vrouw die ze nu is.

Het boek begint met de Michelle van maart 2017. Trump heeft in januari zijn intrek genomen in het Witte Huis en de Obama’s  zijn net verhuisd naar een huis van rode baksteen (12) in Washington. De lezer treft Michelle alleen thuis – Barack was op reis. Sasha was uit met vrienden. Malia woont en werkt in New York. (12) – , in een short en op slippers, met twee honden in haar kielzog. Met een kaastosti uit het vuistje geniet ze van de eerste lentedagen in haar achtertuin. Van haar herwonnen vrijheid om te doen wat ze het liefste doet: leven buiten de schijnwerpers en toch een heleboel willen zeggen (13).

Het resultaat is een boek van 477 bladzijden. Met een gedreven, breedvoerige en uiterst gedetailleerde verteller, die zich, meer dan mij lief is, op een aantal punten herhaalt. Literaire ambities lijkt dit boek niet te hebben. Een autobiografie is dan ook geen roman en mag dus best wat rommeliger en ongecensureerder. Wat er staat, lijkt rechtstreeks van maag, lever en hart te komen, al nemen we dat met een korrel zout. 😉

Een samenvatting schrijven is onmogelijk. Vandaar deze rist losse puntjes met dingen die me zijn bijgebleven:

• de warmte waarmee ze de liefde voor haar man beschrijft en beleeft. Ze noemt hem een eenhoorn, een feitenman, een out-of-the-box denker die altijd en overal een hol nodig heeft, een afgesloten hokje voor zichzelf. Een in-goede man ook, met idealen, een groot verantwoordelijkheidsgevoel en een al bijna even groot luisterend oor. Die, ondanks bikkelharde kritiek en heel veel modder, bleef lachen en glanzen als een oude koperen ketel (21). De man ook voor wie ze meer dan eens verhuisde – ik ging onze liefde niet overlaten aan de slakkengang van de postbode (140) – en voor wie ze het anonieme, eenvoudige leven dat ze voor zichzelf had uitgestippeld – een hond, een huis met twee verdiepingen voor één gezin en een vijfdeurs stationcar (9) -, toch opgaf.
• hoe ze de vele vernederingen en vuile politieke spelletjes (zowel binnen de eigen Democratische Partij als vanuit Republikeinse hoek) samen hebben geslikt en doorstaan en nadien telkens opnieuw hun rug hebben gerecht. Ik vond het heel interessant om lezen wat er zich achter de vele beelden en gebeurtenissen die de wereld rondgingen, allemaal afspeelde.
• hoezeer ze, ondanks het beeld dat men van haar persoontje had of ophing, bijna voortdurend twijfelde aan zichzelf. De vragen ‘Is het genoeg?’ en ‘Ben ik genoeg?’ lijken als een rode draad door haar leven te lopen. Door wat ze zegt en doet en draagt en niet doet. Kon en niet kon. In die zin is ze niet anders dan u en ik. Ze heeft alleen een andere, buitengewone reis (473) gemaakt.
• hoe ze de hele politiek, het publieke leven, de draconische veiligheidsmaatregelen en de bubbel van het Witte Huis eigenlijk haatte, maar toch probeerde haar rol als First Lady zinvol in te vullen. Door een moestuin aan te leggen in de tuin van het Witte Huis bijvoorbeeld en zo het belang van goede voeding in de strijd tegen overgewicht bij kinderen te onderstrepen. Of door vrouwen – die moesten vechten tegen de onzichtbaarheid die vastzat aan armoede, vrouw-zijn en kleur (360) – via allerlei onderwijs- en andere initiatieven aan te moedigen te vertrouwen op hun eigen kracht om hun dromen waar te maken.
• hoe ze nadenkt over wat macht hebben op diverse niveaus betekent, over de deuren die macht terecht en vaak onterecht opent. Dat ze zich van dat laatste heel erg bewust is, pleit voor haar, vind ik.
• hoe ze haar dochters toch een zo normaal en huiselijk mogelijk leven probeerde te geven. Al was het maar door een pup in het Witte Huis te halen, haar moeder in plaats van de beveiliging mee te sturen naar verjaardagsfeestjes, of ’s nachts stiekem de tuin in te lopen om naar vuurwerk te kijken.
• hoe moeilijk ze het had toen een zwangerschap uitbleef. Heel open vertelt ze hoe het was om niet (vanzelf) zwanger te kunnen worden – vruchtbaarheid is niet iets dat je verovert (215). De beschrijving van haar gevoelens en gedachten rond miskramen, Clomid en ifv nestelde zich op en onder mijn huid.
• hoe groot het contrast tussen haar warm en partij-overschrijdend respect voor de mens in George en Laura Bush enerzijds, en haar afkeer voor Trump anderzijds, die ze nooit zal vergeven dat hij hun gezin in gevaar bracht door leugens te verspreiden over Baracks afkomst, zijn legitimiteit en zijn geloofsovertuiging.
• hoe trots ze is op haar bescheiden afkomst, haar gezin, haar vriendinnen en haar (ex-) staf. Sommige passages in dat verband waren oprecht ontroerend.
• hoe dankbaar ze is voor haar ouders, voor de liefde, voor het leven en voor de kansen die ze met haar koppigheid en doorzettingsvermogen zelf afdwong of die haar, dankzij het politieke parcours van haar man, gewoon in de schoot geworpen werden. De kans bijvoorbeeld om dit boek te schrijven en te laten uitgeven.

Met 1,4 miljoen verkochte exemplaren in de eerste week, heeft het haar zeker geen windeieren gelegd.

Om dit lange logje af te ronden, een stukje uit het slotwoord (gedeeltelijke herhaling van het voorwoord en peptalk van de presidentieelste plank.)  😉

Door mijn verhaal te vertellen, hoop ik ruimte te scheppen voor andere verhalen en andere stemmen, om het pad te verbreden voor wie erbij hoort en waarom. Ik heb het geluk gehad om in echte kastelen te mogen lopen, in klaslokalen in achterstandswijken en in keukens in Iowa en overal probeerde ik alleen maar mezelf te zijn, probeerde ik verbonden te zijn. Voor elke deur die voor me is geopend, heb ik geprobeerd mijn deur te openen voor anderen. En dit is dan wat ik uiteindelijk te zeggen heb: laten we de ander binnen vragen. Misschien kunnen we dan minder bang worden, minder verkeerde aannames doen, om de vertekening en de stereotypie die ons onnodig scheiden overboord te gooien. Misschien kunnen we beter omarmen wat ons bindt. Het gaat er niet om volmaakt te zijn. Het gaat er niet om waar je jezelf uiteindelijk aantreft. Er zit macht in jezelf toestaan gekend en gehoord te worden, in het bezit van je eigen unieke verhaal, in het gebruiken van je eigen authentieke stem. En er zit goedheid in de bereidheid anderen te willen kennen en horen.

Voor mij is dit hoe we worden, how we become. (473)

Ondanks de herhalingen en soms ongelukkige vertalingen, heb ik de bijna 500 bladzijden Michelle Robinson graag gelezen.

---