alsof het gisteren was

Auteur anna b.

Je kunt nu eenmaal niet alles onthouden, zegt geheugenspecialist Douwe Draaisma. En die filter is goed voor je mentale gezondheid. Een mens zou knettergek worden als hij zich elk detail uit zijn leven zou herinneren.

Er zijn van die dingen en momenten die je je herinnert alsof het gisteren was. En toch zeggen en schrijven we 1974. Mijn eerste jaar in een grote meisjesschool aan de rand van Leuven, in de plaatselijke volksmond ook wel de burcht van de 1000 maagden genoemd maar dat begreep ik toen nog niet. 🙂 Als ik me niet vergis, zaten we met zo’n 24 in de klas. De 6de Moderne D, het laatste lokaal links, aan het einde van een immense gang op de tweede verdieping.

Bij sommige van onze leerkrachten was er duidelijk een hoekje af. Dat was heel zeker het geval bij de imposante Zuster I. die godsdienst gaf en ons elke zondag een bladzijde uit het parochieblad uit het hoofd liet leren (en wij deden dat! ), maar ook bij de juf van Nederlands. Een al wat oudere, roodharige, ongetrouwde dame met een neus – vergeef me de vergelijking – die aan de snoet van een roze, marsepeinen varkentje deed denken. Ze was een eigenzinnig iemand en dat is een eufemisme. Iemand die leefde voor haar vak en voor haar leerlingen. Ook op zaterdag. Willen of niet. Haar doel was onze culturele emancipatie. En dus troonde ze ons mee naar een Dirk Bouts tentoonstelling in de Sint-Pieterskerk in Leuven, kregen we een rondleiding in een ambachtelijke klokkengieterij, spoorden we naar de Boekenbeurs in Antwerpen of schreef ze ons in voor een prestigieuze voordrachtwedstrijd. Ze kon heel lief zijn, maar ook voor minder dan een vlieg uit haar boze krammen schieten. Dan spuwden haar bolle ogen vuur en haar mond wit schuimig speeksel. (Niet veel later leerden we waar die stemmingswisselingen vandaan kwamen: het arme mens had een tumor in de hersenen, werd geopereerd en moest helemaal opnieuw leren lopen en praten.) Ook haar boekkeuze was op zijn zachtst gezegd apart. Met een Marokkaantje op schoot van Cor Ria Leeman, bijvoorbeeld. Ik weet in de verste verte niet meer waarover het ging, maar de ondeugende titel bleef me altijd bij. En dan was er natuurlijk Vadertje Langbeen. Een boek dat de Amerikaanse Jean Webster al schreef in 1912!

Ik zie de kaft nog voor me liggen: de rode letters van de titel, de zwarte schaduw van de lange man met punthoed en het kleine meisje dat de trap afloopt om een glimp van hem op te vangen. De herinneringen aan het boek en aan Juffrouw H. kwamen weer helemaal tot leven toen ik in het weekend toevallig naar BBC zapte en middenin Daddy Long Legs terecht kwam, een musicalversie van het boek uit 1955 met – hoe kan het anders – the one and only Mister Fred Astaire.

Ik heb dat hoogbejaarde boek echt graag gelezen. Een klassiek verhaal over het weesmeisje Jerusha Abbott (de naam heb ik moeten googelen)  dat opgroeit in de gevoelloze, starre sfeer van het John Grier Huis waar Juffrouw Lippett (ook gegoogeld) met ijzeren hand de pedagogische scepter zwaait. Het miserabele weeshuisleventje verandert als één van de rijke weldoeners van de instelling haar uitkiest voor zijn liefdadigheidswerk en van haar een schrijfster wil maken door te betalen voor haar universitaire opleiding. Het enige dat Jerusha, die zich vanaf nu gewoon Judy laat noemen, weet, is dat hij Smith heet en lange benen heeft. En dat hij erop staat dat ze hem elke maand een brief schrijft waarin ze vertelt over haar nieuwe leven en de vorderingen die ze maakt. Vier jaar lang schrijft Judy brieven naar haar Lieve Vadertje Langbeen, zonder ooit antwoord te krijgen.
Die brieven vormen het boek en zijn opvallend modern en origineel voor die tijd. Met een breed scala aan gevoelens en sferen. Een afwisseling van humoristische en ontroerende scènes, filosofische overwegingen en een mix van gevoelens als droefheid, verlangen, speelsheid, frustratie, fantasie maar vooral dankbaarheid. Tussendoor slaat Judy aan het tekenen om haar woorden kracht bij te zetten. Zoals je ziet, ontwapenend naïef en toch realistisch.

Om een lang verhaal kort te maken … Aan het einde van het boek trouwt ze met haar veel oudere weldoener, maar dat had je natuurlijk al van ver zien aankomen. 🙂 In die tijd kwam alles altijd weer goed.

Op de foto: de Sint-Pieterskerk in Leuven tijdens een voorbije kerstmarkt.

33 gedachtes over “alsof het gisteren was”

  5. Heerlijk, hoe een verwijzing naar een boek een hele herinnering en atmosfeer op kan roepen. Van boeken die me zijn bijgebleven weet ik meestal nog precies waar en wanneer ik ze gelezen heb ook – daar hangt vanalles aan vast.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  7. Prachtige kerk! Echt heel erg mooi…

    Verhaal, juf, ook mooi, bijzonder en ook nog, dat boek, ja doet mij aan Annie denken bijv. ook al huwt die niet met haar weldoener, maar het wordt wel haar daddy 😉

    X

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  8. Ook wij hadden indertijd redelijk wat leerkrachten (waaronder nonnen) met een hoek(je) af.
    Maar zij blijven bij, echt bij!
    Hoe je geheugen met de hulp van internet een heel fijn verhaal kan losweken!!

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  13. Wat mooi om zo een kijkje in jouw geheugen en jouw verleden te mogen nemen! En grappig hoe klein soms de aanleiding maar hoeft te zijn om een hele ladekast vol herinneringen open te trekken. Heerlijk!

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  14. Ik herinner me ook de uitstap naar de klokkengieterij! En wij moesten ‘Erik of het kleine insectenboek’ lezen en later van buiten leren (toneel) :D. Zal me altijd bijblijven.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  16. Vadertje Langbeen is één van die boeken uit mijn jeugd dat me is bijgebleven omwille van de sfeer erin. Ik zou het nog eens moeten herlezen, het staat nog ergens in de kast 🙂 Ik was vergeten hoe het afliep, en ook de tekeningen herinner ik me niet (misschien ontbreken die in mijn versie).

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.