Aan het eind van mijn logje over Grand Hotel Europa, hengelde ik naar leessuggesties. Wat dunners. Wat lichters. Wat gewoners. Enkele mede-bloggers strooiden wat titels in de visvijver. Twee daarvan sloeg ik aan de haak: Tropenbruid van Susan Smit (dankjewel Matroos Beek) en Het Oude Land van Dörte Hansen (dankjewel Staartje). En ook al blijven Engelse romans mijn absolute favoriet, toch kon ik deze vissen best smaken en waren de boeken veel te snel uit.

Beide romans tonen ‘dwarse’ vrouwen die zich loswringen uit beklemmende sociale en andere systemen en hun lot in eigen handen nemen, soms in een tijd waarin dat niet evident was. In Tropenbruid is dat Anna, een Amsterdams weesmeisje aan het begin van de 20ste eeuw dat haar geluk gaat zoeken in Nederlands-Indië. In Het Oude Land zijn dat twee vrouwen van verschillende generaties: de eigenzinnige Vera, die met haar moeder Oost-Pruisen ontvlucht en in het Altes Land aan de Elbe, een lappendeken van hofsteden en fruitgaarden, onderdak vindt en haar nichtje Anne, die haar buik vol heeft van het stedelijke milieu waarin ze woont en na het overspel van haar man met haar zoontje naar de oude vakwerkboerderij van haar tante Vera vlucht.

Het Oude Land

Dit boek heeft me aangenaam verrast. Ik begrijp dat het in Duitsland een geprezen en veel verkocht debuut werd. Het is een zogenaamde ‘kleine’ roman, maar één die blijft nazinderen als het gekerm en gekraak van de oude, donkere vakwerkboerderij waar het verhaal zich afspeelt. Dat huis, even rusteloos als de beschadigde mensen die er verblijven, is trouwens een personage op zich.

Dit huus is mien un doch nich mien. De no mi kummt, nennt’ t ook noch sien.

staat er in het Platduits boven de deur. Vera heeft het huis geërfd van de familie die haar in 1945 onderdak gaf, maar het lijkt alsof het haar niet wil en ze laat het jarenlang verkommeren, tot ongenoegen van haar buren. Tot op zekere dag Anne voor de deur staat met de kleine Leon. Ook al zijn ze vreemden voor elkaar, onder hetzelfde, krakende dak vinden ze raakpunten. En energie om het verwaarloosde huis aan te pakken tot het ook een thuis wordt en het huis eindelijk stil staat.

De kracht van het boek ligt in een originele mix van een poëtische en een onderkoelde, erg rauwe vertelstijl. In de verdienste van de schrijfster om de zonderlinge en zoekende hoofdpersonages geloofwaardig en empathisch neer te zetten, terwijl de gegoede heimweetoeristen die vanuit een romantische impuls in de streek ten zuidwesten van Hamburg boerderijtjes opkopen als karikaturen op rubberen laarzen worden weggezet. Haar stijl is ook zodanig beeldend dat het verhaal zich als een film voor je ogen afrolt.

Tropenbruid

Tropenbruid zou je een historische liefdesroman kunnen noemen. Het boek begint in 1907 als het Amsterdamse weesmeisje Anna haar saaie en uitzichtloze leventje wil inruilen voor beter en spannender. Daarom gaat ze in op een krantenadvertentie waarin een Hollandse man uit Batavia (Nederlands-Indië) op zoek is naar een jonge echtgenote. Na een lange bootreis komt ze aan in een broeierige wereld vol schone schijn, onrecht en sociale ongelijkheid. Haar man Willem blijkt een verbitterde ambtenaar te zijn met twee ‘voorkinderen’ (kinderen van een Nederlandse man met een inlandse vrouw) die Anna nauwelijks aandacht schenkt en van haar alleen decorum en een zoon verwacht. Omdat haar nieuwe leven, ondanks haar nieuwe status en rijkdom, mijlenver van haar dromen staat, verglijdt ze in een depressie, ook wel tropenkoorts of tropenneurasthenie genoemd. Onverkwikkelijke geheimen komen aan het licht en als Anna dan ook nog eens verliefd wordt op de onwettige zoon van haar echtgenoot, is er voor haar in de kolonie geen plaats meer en ze vaart naar huis terug.

Het boek ademt de sfeer van de Indië-romans van Hella S. Haasse en Louis Couperus. Het is vlot verteld maar steekt stilistisch nergens boven het maaiveld uit. Toch bleef ik de bladzijden maar omslaan. Ik sympathiseerde zodanig met deze Assepoes dat ik haar de liefde van haar leven en een thuis gunde en dus weten wilde hoe het afliep. Het einde ontgoochelde gelukkig niet … 🙂